ساعت های اتوماتیک به دلیل عملکرد مکانیکی منحصر به فردشان، نیازی به باتری ندارند و با حرکت دست کار می‌کنند. اما گاهی اوقات، کاربران متوجه می‌شوند که ساعتشان به درستی کار نمی‌کند یا به‌طور کامل از کار افتاده است. در این مقاله، رایج ترین دلایل از کار افتادن ساعت های اتوماتیک را بررسی می‌کنیم و راهکار های عملی برای رفع آن ها ارائه می‌دهیم.
1. عدم استفاده مداوم و ناکافی بودن ذخیره انرژی
ساعت های اتوماتیک از یک روتور داخلی برای ذخیره انرژی استفاده می‌کنند که با حرکت دست شما به چرخش درمی‌آید. اگر مدت طولانی از ساعت استفاده نکنید یا حرکت کافی نداشته باشد، انرژی مورد نیاز در فنر اصلی (Mainspring) ذخیره نمی‌شود و در نتیجه، ساعت متوقف می‌شود. یکی از دلایل تفاوت ساعت کوارتز و اتوماتیک همین نکته است.
راه حل:
- ساعت را حداقل روزانه 8 ساعت روی مچ دست خود ببندید.
- اگر کمتر از این مدت از ساعت استفاده می‌کنید، واچ وایندر (Watch Winder) تهیه کنید که ساعت را در حالت حرکت نگه می‌دارد.
- در صورت توقف کامل، ساعت را به صورت دستی کوک کنید (اگر قابلیت کوک دستی دارد).
2. قرارگیری نادرست تاج (کراون) ساعت
در برخی از مدل های ساعت های اتوماتیک، اگر تاج (Crown) ساعت به طور کامل بسته نشده باشد، عملکرد صحیح آن مختل می‌شود. باز بودن تاج می‌تواند باعث نفوذ گرد و غبار یا رطوبت به داخل ساعت شود و در نتیجه ساعت دچار مشکل شود.
راه حل:
- همیشه مطمئن شوید که تاج ساعت به‌درستی بسته شده و در موقعیت صحیح خود قرار دارد.
- اگر ساعت شما از نوع تاج پیچی (Screw-down Crown) است، حتماً آن را کاملاً ببندید.
3. تاثیر میدان های مغناطیسی بر عملکرد ساعت
ساعت های اتوماتیک نسبت به میدان های مغناطیسی بسیار حساس هستند. قرار گرفتن در نزدیکی وسایلی مانند گوشی موبایل، لپ‌تاپ، اسپیکر، مایکروویو، تلویزیون و درب‌های یخچال می‌تواند باعث مغناطیسی شدن اجزای داخلی ساعت، به ویژه چرخ تعادل (Balance Wheel) شود که دقت زمان سنجی را کاهش داده یا باعث توقف آن می‌شود.
راه حل:
- ساعت خود را از دستگاه های الکترونیکی و میدان های مغناطیسی قوی دور نگه دارید.
- در صورت مغناطیسی شدن، ساعت را نزد یک تعمیرکار حرفه ای ببرید تا از دِمَگنتایزر (Demagnetizer) برای از بین بردن اثر مغناطیسی استفاده کند.
4. خشک شدن روغن کاری اجزای داخلی
داخل ساعت های اتوماتیک، چرخ دنده ها و قطعات متحرک برای عملکرد روان به روغن کاری دقیق نیاز دارند. اگر از ساعت برای مدت طولانی استفاده نکنید، یا اگر سال ها از آخرین سرویس ساعت گذشته باشد، روغن موجود در چرخ دنده ها خشک یا فاسد شده و اصطکاک باعث اختلال در عملکرد ساعت می‌شود.
راه حل:
- هر 3 تا 5 سال ساعت خود را برای سرویس دوره‌ای نزد یک ساعت ساز حرفه‌ای ببرید.( هزینه سرویس ساعت اتوماتیک )
- از ضربه زدن یا افتادن ساعت خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث تغییر وضعیت روغن شود.
5. ضربه و آسیب های فیزیکی
برخورد شدید یا سقوط ساعت می‌تواند باعث آسیب دیدن قطعات داخلی مانند چرخ دنگ (Escapement Wheel)، چرخ تعادل یا عقربه ها شود که در نهایت منجر به توقف ساعت می‌شود.
راه حل:
- ساعت را از ضربه و افتادن محافظت کنید.
- در صورت ضربه خوردن، ساعت را سریعاً نزد یک تعمیرکار بررسی کنید، حتی اگر ظاهراً مشکلی ندارد.
6. نفوذ آب و رطوبت به داخل ساعت
برخی از ساعت های اتوماتیک دارای مقاومت در برابر آب هستند، اما به‌معنای ضدآب بودن کامل آن‌ها نیست. تماس طولانی مدت با آب، به‌خصوص در استخر، سونا یا حمام، می‌تواند باعث ورود رطوبت به داخل ساعت و زنگ زدگی قطعات شود.
راه حل:
- ساعت خود را در محیط های مرطوب یا هنگام شنا استفاده نکنید، مگر اینکه ضد آب بودن آن تضمین شده باشد.
- اگر روی شیشه داخلی ساعت بخار مشاهده کردید، سریعاً آن را برای سرویس به متخصص بسپارید.
7. کیفیت ساخت پایین در برخی ساعت ها
اگر ساعت شما از یک برند نامعتبر یا مدل‌های ارزان قیمت باشد، احتمالاً از موتور های بی کیفیت در آن استفاده شده است که پس از مدتی دچار مشکل می شود. بهترین مارک ساعت مچی اتوماتیک مانند برند سیکو (Seiko)، اورینت (Orient) و رولکس (Rolex) کیفیت ساخت بالاتری دارند و ماندگاری بیشتری خواهند داشت.
راه حل:
- هنگام خرید، از برندهای معتبر با موتورهای باکیفیت استفاده کنید.
- اگر ساعت شما جزو مدل های ساعت های اقتصادی است، حتماً سرویس دوره‌ای را جدی بگیرید.
دلایل رایج از کار افتادن ساعت اتوماتیک
1. عدم ذخیره انرژی کافی
ساعت های اتوماتیک برای عملکرد صحیح به حرکت دست شما متکی هستند. اگر مدت طولانی از آن استفاده نکنید، یا ساعت به اندازه کافی حرکت نداشته باشد، فنر اصلی انرژی کافی را ذخیره نکرده و ساعت متوقف می‌شود.
راه حل:
- ساعت را حداقل روزانه 8 ساعت روی مچ دست ببندید.
- اگر استفاده کمی دارید، از واچ وایندر برای شبیه‌سازی حرکت دست استفاده کنید.
- در مدل هایی که قابلیت کوک دستی دارند، هر چند وقت یک‌بار ساعت را دستی کوک کنید.
برای مطالعه بیش تر می توانید به مقاله ی ساعت اتوماتیک بهتر است یا باطری دار مراجعه کنید؟
2. تاثیر میدان های مغناطیسی
قرار گرفتن ساعت در معرض میدان مغناطیسی قوی باعث اختلال در چرخ تعادل و کاهش دقت یا توقف کامل ساعت می‌شود.
راه حل:
- ساعت را از وسایلی مانند لپ تاپ، موبایل، تلویزیون، بلندگو و درب یخچال دور نگه دارید.
- در صورت مغناطیسی شدن، آن را نزد تعمیرکار ماهر برای دِمَگنتایز کردن ببرید.
3. خشک شدن روغن کاری قطعات داخلی
روغن مخصوص چرخ دنده ها پس از چند سال ممکن است خشک شده یا فاسد شود که موجب افزایش اصطکاک و توقف عملکرد ساعت خواهد شد.
راه حل:
- ساعت را هر 3 تا 5 سال برای سرویس دوره ای به تعمیرکار مجاز ببرید.
- از قرار دادن ساعت در محیط‌های بسیار گرم یا سرد خودداری کنید.
4. ضربه و آسیب فیزیکی
افتادن یا برخورد شدید می‌تواند به اجزای داخلی ساعت مانند چرخ تعادل و چرخ دنده ها آسیب برساند و باعث توقف آن شود.
راه حل:
- ساعت را در برابر ضربه محافظت کنید و هنگام فعالیت‌های سنگین از آن استفاده نکنید.
- در صورت برخورد شدید، حتی اگر ساعت کار می‌کند، آن را برای بررسی سلامت قطعات داخلی به تعمیرکار نشان دهید.
5. نفوذ آب و رطوبت
ساعت های اتوماتیک ضد آب نیستند، مگر اینکه به طور خاص برای آن طراحی شده باشند. ورود آب و رطوبت می‌تواند باعث زنگ زدگی و تخریب قطعات داخلی شود.
راه حل:
- قبل از شستن دست یا استحمام، ساعت را از مچ باز کنید.
- در محیط های مرطوب مانند استخر و سونا از ساعت استفاده نکنید، مگر اینکه ضد آب بودن آن تضمین شده باشد.
- در صورت مشاهده بخار یا قطرات آب داخل شیشه، ساعت را فوراً برای سرویس و خشک کردن قطعات داخلی به تعمیرکار ببرید.
روش های پیشگیری و نگهداری صحیح از ساعت اتوماتیک
- ساعت را به طور منظم استفاده کنید تا فنر اصلی همیشه انرژی کافی داشته باشد.
- آن را از میدان‌های مغناطیسی دور نگه دارید تا دقت زمان‌سنجی کاهش پیدا نکند.
- سرویس دوره‌ای را فراموش نکنید تا روغن‌کاری و تنظیمات داخلی بررسی شود.
- از ضربه، افتادن و فشار ناگهانی جلوگیری کنید تا قطعات داخلی آسیب نبینند.
- مراقب نفوذ آب و رطوبت باشید و در محیط‌های مرطوب از آن محافظت کنید.
زمان مراجعه به تعمیر کار
- ساعت متوقف شده و با حرکت دست یا کوک دستی روشن نمی‌شود.
- ساعت عقب یا جلو می‌رود و دقت آن به‌شدت کاهش یافته است.
- پس از ضربه یا افتادن، عملکرد ساعت مختل شده یا صداهای غیرعادی تولید می‌کند.
- بخار یا قطرات آب داخل شیشه ساعت دیده می‌شود.
- احساس می‌کنید عقربه‌ها گیر کرده یا چرخ دنده ها روان حرکت نمی‌کنند.
نتیجه گیری:
ساعت های اتوماتیک برای عملکرد صحیح نیاز به حرکت مداوم دارند و عواملی مانند عدم استفاده طولانی، میدان های مغناطیسی، خشک شدن روغن قطعات، ضربه و نفوذ آب می‌توانند باعث توقف یا اختلال در عملکرد آن شوند. برای جلوگیری از این مشکلات، باید ساعت را مرتب استفاده کنید، از میدان های مغناطیسی دور نگه دارید، سرویس دوره ای انجام دهید و مراقب ضربه و رطوبت باشید. در صورتی که ساعت به‌درستی کار نکند یا نشانه های خرابی داشته باشد، مراجعه به تعمیرکار متخصص و معتبر ضروری است.
